Vrienden aan het woord
In deze rubriek interviewt de Stichting Vrienden van de Rusthoekweide de "Vrienden" van de stichting.
In deze derde editie van 'Vrienden aan het woord' brengen deze keer Eric en Suzanne een bezoek aan Jan en Ellen van der Meulen - Engelse. Zo wil de stichting 'Vrienden' een podium geven om
zichzelf voor te stellen en zo elkaar beter te leren kennen. Op een regenachtige dag in januari, zitten we op de John F. Kennedylaan bij Jan en Ellen, met uitzicht op de kapschuur.
Jan en Ellen zijn woonachtig in Baarn sinds november 2021. Na 15 jaar net buiten Brussel gewoond te hebben, wilden zij met hun pensioen terug naar Nederland. Hun kinderen wonen verspreid over Nederland en daarom zochten zij iets centraal gelegen. Ze waren ‘het hebben van uitzicht’ gewend en hun nieuwe huis voldeed wederom aan dit plaatje. Het was liefde op het eerste gezicht. Na één bezichtiging was op dezelfde avond de koop gesloten. Toen zij na een verbouwing op de John F. Kennedylaan kwamen wonen en bij wijze van spreken ‘de verhuiswagen de hoek om was’, bracht Jos Weijens het stel een bezoekje. Als goede buur en tevens als meest fanatieke ambassadeur van de stichting.
Dat was een gezellige kennismaking. Jos heeft Jan en Ellen een leuke introductie van de buurt gegeven en gevraagd 'Vriend' te worden van de stichting. Jan zegt; “Jos, wij hebben het beste uitzicht van iedereen dus wij kunnen niet weigeren". En zodoende werden Jan en Ellen onze vrienden. Omdat Jan en Ellen niemand kenden in Baarn, gaan zij erop uit om mensen te leren kennen. Ellen gaat roeien bij BWV de Eem. Het sportieve en het buiten zijn trekt hun beide aan. Jan tennist en toen de verbouwing van het huis klaar was, ging hij op zoek naar vrijwilligerswerk. Via de vrijwilligerscentrale van Baarn komt hij terecht bij ‘Natuurvriendenhuis Koos Vorrink’.
Ellen, niet meer praktiserend dierenarts, zegt bijzonder gedrag bij één van de kuitjes gezien te hebben. ‘Tochtig’ noemen ze dat. Het kuitje bood zich duidelijk aan bij één van de ossen. Deze twee waren een periode erg gesteld op elkaar. Eric licht toe dat hier wel over nagedacht is door de stichting. Mochten de ossen ons ontvallen, zet de stichting er een stier bij ....
Tijdens de jaarwisseling was er Oud en Nieuw, vuurwerk. Veel vuurwerk. De Hooglanders staan rustig
te kijken, ze schrikken er niet van. Het incasseringsgedrag van de Hooglanders verbaast Jan. Eric zegt
dat er in het verleden vuurwerk naar de dieren werd gegooid en blij te zijn dat dat verleden tijd is.
Jan zegt tijdens het interview het jammer te vinden dat er dit jaar geen sneeuwfoto’s zijn. Dan komen
er vaak mensen om de Hooglanders te fotograferen. Jan zegt ook speciaal naar buiten te lopen om
bepaalde tafereeltjes vast te leggen. Ellen zegt het vooral fotogeniek te vinden wanneer de vogels op
de dieren zitten en zo nestmateriaal verzamelen. Suzanne vult aan dat dit een win - win is; zo komen
de dieren van hun wintervacht af. Iedereen vindt dat een geweldig gezicht.
Nu met alle regen die gevallen is, zegt Ellen dat er een os wel eens tijdens stromende regen lang bij
hun naar binnenkijkt. Soms hebben zij dan even medelijden. De Schotse Hooglanders hebben, zo
weten Jan en Ellen ook, een dubbele vacht. Zelfs met het meest gure weer, blijven de Hooglanders
droog. Overigens gedijen zij sowieso beter in koeler weer dan in warmte.
Omdat Jan en Ellen ‘front row’ zitten, maken ze ook de renovatie van de ondergrond bij de kapschuur
mee. Bij hevige of langdurige regenval, werd de ondergrond een grote modderpoel. Met dank aan de firma Rijkeboer en een sponsor heeft de stichting de ondergrond aan kunnen pakken en liggen er nu grote betonnen platen. Zo staan de Hooglanders niet alleen droog, maar houden zij ook droge voeten tijdens en na het eten.
Jan en Ellen zien als de werkzaamheden klaar zijn, dat de dieren de betonnen platen niet op gaan.
Mario lokt de dieren met veekoeken. Jos legt op het midden van het plein hooi neer. Niets trok hun over de streep. Het duurt uiteindelijk ongeveer twee weken voordat een van de kuitjes, voet op nieuwe bodem zet.
Het onderhoud zoals het verwijderen van de mest is ook gemakkelijker vanaf de verharding. Eric vertelt dat de firma Post een paar keer per jaar de natuurlijke mest uitrijdt over het weiland, om zo het gras te bemesten.
Het was erg gezellig en leuk om beter kennis te maken met Jan en Ellen.
Na het interview gaat het sneeuwen en sturen Jan en Ellen bovenstaande ‘sneeuw foto’.
Tip van Ellen; lees het boek van Martine van Zijll, wild life dierenarts.
Dit tweede interview schuiven Annemiek Distel en Eric de Kievit aan tafel bij Peter Vegter en Paula Gille op de Rusthoeklaan.
Peter en Paula zijn ‘Vriend’ sinds de oprichting van de Stichting.
Peter heeft zijn roots in Drenthe en woonde toen hij Paula leerde kennen in Heiloo (NH) en Paula in IJsselmuiden. Met z’n 60-ste kon hij met de VUT. Ze hadden een ‘weekendrelatie’. Beiden zijn in hun werkzame leven arts geweest.
Peter en Paula woonden daarna in IJsselmuiden bij Kampen in Overijssel. Toen Paula 55 jaar werd (Peter was toen 71) stopte ook zij met werken. Peter wilde hun leven samen hier niet blijven wonen. Een ‘huwelijkse voorwaarde’, volgens Paula…..
Peter wilde in de buurt van treinstation wonen als het autorijden minder werd, en Paula’s moeder van 88 woonde in Maartensdijk en had meer en meer hulp nodig. Hun wens was om in het centrum van het land te gaan wonen, waarop ze makelaars opdracht hebben gegeven om op basis van maximaal te besteden bedrag (‘hele overgang van Overijssel naar duurste provincie van het land’) een huis te zoeken. Op een koude, mistige 1 januari 2002 bezochten ze de Rusthoeklaan voor het eerst. Paula vond het huis te klein, maar Peter voelde er wel wat voor. Een maand later hebben ze het huis, in bijzijn van toenmalige bewoners familie Pasveer, nog eens rustig bekeken. De zon scheen, uitzicht maakte alles wat groter en Paula was over stag. Het uitzicht speelde ook een rol. In 2002 zijn Peter en Paula aan de Rusthoeklaan 5 komen wonen. Ze hebben er geen dag spijt van gehad.
Om het sociale leven in Baarn op te pakken gingen ze tennissen bij tennisvereniging De Geeren, en Peter werd lid van de schaakclub. Paula werd coördinator bij pastorale commissie en werd lid van een koor. Ze houden van tuinieren, wandelen en concerten, bioscoop en theater bezoek. De Speeldoos was lekker dichtbij.
Een van de eerste dingen die ze hebben uitgezocht na hun komst naar Baarn is of er geen plannen waren voor woningbouw op de weide. Een telefoontje naar de gemeente stelde hun enigszins gerust; de ambtenaar vertelde dat het ‘beschermd dorpsgezicht’ was. Diverse makelaars noemden hetzelfde. Garanties zijn er niet.
Er stonden toen nog bonte koeien op de weide. Twee keer per week kwam de boer met z’n tuf-tuf trekker om water te brengen. Hij deed dat met 'melkbussen die hij in een badkuip leeg gooide', zo vertelt Peter. ’s Winters konden de ‘droogstaande’ koeien niet blijven staan en moesten ze op stal gebracht worden.
Na de hete zomer van 2005 hebben er geen grazers op het weiland gestaan. Het weiland verwilderde. Peter weet nog dat toen met een oude dorsmachine het gemaaide gras tot grote balen werden geperst. Hij heeft hier ook nog een filmpje van gemaakt.
dorsmachine op de Rusthoekweide (2005). Foto's: Eric de Kievit
Om het beheer van het weiland – dat eigendom was/is van de gemeente- structureel aan te pakken heeft de gemeente destijds een open inschrijving gehouden naar kandidaten die het weiland zouden willen pachten. Met als bestemming het houden van dieren. 'Dit heeft nog in Baarnsche Courant gestaan', volgens Paula. Hierop heeft de heer F. Dorland toestemming gekregen om het weiland te pachten. In 2008 verschenen daarop de eerste jonge Schotse Hooglanders in het weiland; 2 bruine, en een zwarte.
Toen in mei 2017 Dorland dreigde de koeien van het weiland te halen startten ‘de drie buurmannen’, zoals Paula ze noemde een petitie voor het behoud van de Schotse grazers. Uit de overweldigende respons is de stichting opgezet. De oprichtingsvergadering was in het Koetshuis van AT Osborne, Peter en Paula weten dat nog goed. Peter herinnert zich nog dat "met een gedegen financiële onderbouwing" de direct betrokken bewoners een financiële bijdrage voor de duur van 3 jaar werd gevraagd.
Peter en Paula zijn dus vanaf allereerste begin ‘vriend’. “Maar wij zijn waarschijnlijk ook degenen die er allermeeste van zien”, aldus Peter.
Peter en Paula vinden het werk van de stichting fantastisch. Er wordt hard gewerkt aan verbeteringen van de leefomstandigheden van de dieren. Peter heeft gezien dat er nu met kruiwagens wordt gewerkt aan verharding bij de kapschuur. Hier ontstaat erg veel blubber bij regenachtig weer dat nu door Mario wordt aangepakt.
Peter en Paula hebben alle ontwikkelingen rondom de weide meegemaakt. De nieuwe kapschuur, de omheining, de zonnepanelen voor stroom voor verwarming pomp, licht in kapschuur en het schrikdraad.
En de plaatsing van de informatiepanelen. Jos Weijens heeft hun netjes gevraagd op welke plek we de borden mochten plaatsen, zodat zij er geen hinder van ondervinden. “Als ik op mijn stoeltje zit wil ik niet tegen dat bord aankijken”, memoreert Paula. “Het zijn keurige borden, en ze worden ook goed bekeken”.
Peter en Paula genieten erg van de jonge kuitjes. Ze maken bokkesprongen en hebben veel bekijks. Helaas hebben ze hun komst op de dag zelf net gemist, maar gelukkig is dit allemaal terug te zien op de website.
De oudjes en de jonkies liggen meestal gescheiden bij elkaar. Er ligt nooit één oudere bij één jongere.
Peter en Paula spreken de hoop uit dat de situatie op de Rusthoekweide nog lang zo blijft. Zodat ze iedere morgen voor het ontbijt “even kunnen kijken waar ze zijn”. Grote vraag is volgens Peter wel wat er gaat gebeuren als de oudjes er niet meer zijn. Daar denkt het bestuur ook over na. Dat begon al met het overlijden van de ‘zwarte’. De keuze van ‘kuitjes’ – vrouwelijke Hooglanders – biedt ons de mogelijkheid van natuurlijke aanwas in de toekomst. Zo kunnen Peter en Paula nog lang van het uitzicht genieten.
Naschrift: ons bereikte het trieste bericht dat Peter Vegter op 1 oktober 2023 in Baarn is overleden.
Als eersten in deze reeks Jos Moerkamp en Marleen Schulte. Jos en Marleen zijn ‘Vrienden’ van het eerste uur, sinds de oprichting van de stichting eind 2017.
Jos en Marleen wonen direct aan het weiland op de hoek van de JF Kennedylaan/Wagenaarlaan. Hun huis is gebouwd in 2005 en Jos en Marleen zijn de eerste bewoners. Hun twee zonen Floris en Menno zijn beiden opgegroeid op deze plek en al enige tijd het huis uit. Sinds kort zijn Jos en Marleen de trotse opa en oma van een kleinzoon van twee.
Beiden zijn geen geboren Baarnaars. Met hun eerste kind op komst kwamen zij door woningruil vanuit Amsterdam naar Baarn, naar de Weteringstraat. Marleen: “toen kon je nog woningruil doen tussen huurwoningen in verschillende gemeenten.” Marleen kan zich de handtekeningenactie van de bewoners in de Weteringstraat tegen hun komst nog goed herinneren: “mensen uit Amsterdam die in Baarn komen wonen!” Maar al snel bleken ze minder ‘eng’ dan gedacht en raakten ze goed bevriend met hun buren.
Het huis aan de Rusthoekweide was hun allereerste koopwoning. Marleen: “toen wij hier kwamen wonen was het weiland een wild, verwaarloosd stuk grond waar het gras hoog stond en het prikkeldraad en de paaltjes verwaarloosd waren. Er stonden zwart-witte koeien in het weiland, in 2007 kwamen de Schotse hooglanders erbij. De kalfjes moesten nog leren drinken uit de waterpomp; dat keken ze af bij de zwart-witte koeien.”
Jos: “toen de toenmalige pachter van het weiland en de eigenaar van de hooglanders de pacht had opgezegd en zijn
dieren naar Eefde wilde verhuizen, zijn wij naar de bewonersinformatiebijeenkom
Jos heeft altijd gewerkt als zelfstandig schrijver en communicatieadviseur. Hij schrijft over allerlei zaken die met overheidsbeleid te maken hebben. Sinds drie jaar wordt hij ingehuurd door de gemeente Amsterdam waar hij op de
Zuidas leiding geeft aan een communicatieteam dat de buitenwereld vertelt over de omslag die dit zakencentrum maakt naar een
Amsterdamse stads- en woonwijk.
Marleen werkt al jaren als counsellor/coördinator leerlingzaken en systemisch coach bij Verenigde Scholen J.A. Alberdingk
Thijm. Zij helpt leerlingen die door diverse redenen niet tot leren komen weer op de
rit. Marleen voelt zich als een vis in het water in deze afwisselende en interessante baan.
Op de vraag waarom Jos en Marleen ‘Vriend’ geworden zijn van de stichting, antwoordt Marleen: “de Rusthoekweide spreekt tot de verbeelding. Ik kan uren naar de koeien kijken, vooral in het voorjaar als de koeien aan het stoeien en springen zijn. Er gaat geen uur voorbij dat er niemand kijkt naar de hooglanders. Daarbij voel ik me ook verantwoordelijk voor ze. Ik let op dat er geen rottigheid wordt uitgehaald zoals vuurwerk gooien en dat mensen ze geen brood geven.” Maar Marleen geeft eerlijk toe: ”het is ook een stukje eigenbelang; als het weiland verwaarloosd wordt, wat gaat de gemeente er dan mee doen?”
Hebben jullie nog verbeterpunten voor de stichting? Jos: “op de jaarlijkse vergadering komen niet veel mensen af; mensen hebben het allemaal druk, je wilt wel maar je hebt vaak meerdere dingen die tijd vragen. Je zou eigenlijk iets moeten verzinnen wat mensen leuk vinden. Aanhaken bij de belangstelling die de mensen tonen voor de hooglanders. Mensen worden niet warm van notulen bespreken. Misschien is het gemeentehuis ook niet de ideale plek. Denk aan bijvoorbeeld een excursie van Mario of een andere deskundige; leuk voor volwassenen en kinderen.”
Als we vragen naar wensen die Jos en Marleen voor de stichting hebben, antwoordt Jos: “het mooiste zou een parkeerverbod zijn langs het weiland. We ergeren ons aan de auto’s en aan de campers die in de zomermaanden geparkeerd worden langs het weiland. De auto’s ontsieren het beschermd dorpsgezicht dat het weiland is.”
Bij de stichting is het parkeerprobleem langs de zijde van het weiland bekend. Naast het ontsierende karakter moet de bevoorraadding van kuilgras en stro mogelijk blijven. De stichting is met de gemeente in gesprek over het parkeren langs het weiland maar een parkeerverbod voor de gehele zijde is op korte termijn niet waarschijnlijk.
Waar het om gaat...
